Câu hỏi:
Vợ chồng tôi đã kết hôn vào 5 năm trước, có 1 người con chung, nhưng chúng tôi không có đăng ký kết hôn với nhau. Trên giấy khai sinh của con tôi cũng không có tên cha, chỉ có tên mẹ. Sau đó chồng cũ của tôi đã kết hôn với vợ mới và có đăng ký kết hôn và có 2 người con. Nay chồng cũ của tôi đột ngột qua đời, tôi xin hỏi, con của tôi có được quyền hưởng thừa kế của cha cháu không? Và phải làm sao để được hưởng tài sản đó?
Trả lời:
Căn cứ pháp lý:
- Điều 90, điều 101, Luật Hôn Nhân & Gia Đình 2014
- Khoản 4, Điều 35, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015
- Điểm a, Khoản 1, Điều 651, Bộ Luật Dân sự 2015
Có thể nhận cha con khi người cha đã mất hay không?
Trả lời câu hỏi của bạn. Trên khai sinh của con bạn chỉ có tên mẹ mà không có tên của cha, trường hợp này của bé được xem là không xác định được cha. Nhưng mọi trẻ em đều có quyền được nhận cha và mẹ của mình, đây là quyền cơ bản của một cá nhân được pháp luật ghi nhận. Căn cứ quy định tại Điều 90, Luật Hôn nhân & Gia đình 2014 về quyền nhận cha, mẹ thì
Điều 90. Quyền nhận cha, mẹ
1. Con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết.
2. Con đã thành niên nhận cha, không cần phải có sự đồng ý của mẹ; nhận mẹ, không cần phải có sự đồng ý của cha.
Như vậy, kể cả khi cha của con bạn đã mất thì bé vẫn có quyền được nhận cha của mình. Chỉ khi đã thực hiện xong thủ tục nhận cha cho con khì con của bạn mới được hưởng quyền thừa kế di sản của người cha.
Thực hiện thủ tục nhận cha con với người đã mất như thế nào?
Thủ tục xác định cha, mẹ cho con là nhằm mục đích xác nhận quan hệ nhân thân giữa cha, mẹ, con, là cơ sở để ghi nhận các quyền và nghĩa vụ giữa các thành viên trong gia đình.
Căn cứ theo quy định tại Điều 101 Luật hôn nhân và gia đình 2014, thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con được quy định như sau:
1. Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp không có tranh chấp.
2. Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này.
Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ, con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ, con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Trong trường hợp của bạn sẽ rơi vào khoản 2, Điều 101, Luật Hôn nhân & Gia đình 2014, việc xác định cha cho con sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Chỉ sau khi có quyết định của tòa án về việc công nhận quan hệ cha con thì bạn mới có thể đăng ký lại hộ tịch con mình có tên cha.
Thực hiện thủ tục theo trình tự 3 bước sau:
Bước 1: Khởi kiện yêu cầu xác định cha con tại Tòa án;
Bước 2: Đăng ký thay đổi thông tin hộ tịch của bé tại cơ quan hộ tịch;
Bước 3: Khai nhận di sản thừa kế
Bước 1: Khởi kiện yêu cầu xác định cha con tại Tòa án
Căn cứ quy định tại Khoản 4, Điều 35, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì:
Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam hủy việc kết hôn trái pháp luật, giải quyết việc ly hôn, các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, cha mẹ và con, về nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi và giám hộ giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam theo quy định của Bộ luật này và các quy định khác của pháp luật Việt Nam.
Bạn làm thủ tục yêu cầu xác định cha con tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chồng cũ của bạn đã cư trú trước khi mất. Kèm theo đó là hồ sơ bao gồm:
- Đơn khởi kiện về việc nhận cha con (Mẫu số 23 – DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ)
- Giấy khai sinh cho con bạn (bản sao);
- Giấy CMND hoặc CCCD của người khởi kiện (bản sao y)
- Giấy tờ xác nhận thông tin cư trú của người khởi kiện;
- Chứng cứ, tài liệu chứng minh người yêu cầu và người bị yêu cầu có quan hệ cha con
- Các tài liệu khác có liên quan.
Một trong những căn cứ xác thực và có độ tin cậy cao là Kết quả xét nghiệm ADN huyết thống chứng minh quan hệ cha con. Tuy nhiên, trường hợp cha của bé đã mất thì không thể thực hiện trực tiếp việc giám định ADN để xác nhận quan hệ huyết thống.
Trường hợp này, tòa án sẽ chỉ định xét nghiệm ADN huyết thống tại Viện Khoa Học Hình Sự Bộ Công An và sử dụng mẫu từ những người thân thích cùng huyết thống với cha của bé. Đó là các đối tượng: cha mẹ đẻ, con đẻ, anh em ruột thịt của người cha…
Khi đã có kết quả xét nghiệm ADN huyết thống xác nhận con cha thì Tòa án sẽ ra bản án công nhận quan hệ cha con.
Bước 2: Đăng ký thay đổi thông tin hộ tịch của bé tại cơ quan hộ tịch
Sau khi có bản án của tòa án, bạn có thể đến cơ quan hộ tịch nơi trước đây đã đăng ký khai sinh cho bé để làm thủ tục bổ sung tên cha vào khai sinh cho con.
Theo đó thì khi thực hiện bổ sung tên cha vào giấy khai sinh cho con thì cần nộp tờ khai (theo mẫu) và chứng cứ (Bản án của tòa án về việc công nhận quan hệ cha con) về quan hệ cha con đến ủy ban nhân dân cấp xã để thực hiện thủ tục.
Trong vòng 03 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ thì công chức tư pháp hộ tịch ghi vào sổ hộ tịch, người đăng ký nhận con ký vào sổ hộ tịch và báo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã trích lục giấy khai sinh đã bổ sung tên cha theo yêu cầu.
Bước 3: Khai nhận di sản thừa kế
Sau khi đã hoàn tất thủ tục nhận cha con, thì con bạn đã có thể hưởng quyền thừa kế di sản từ tài sản của người cha.
Căn cứ theo quy định tại Điểm a, Khoản 1, Điều 651, Bộ Luật Dân sự 2015 về người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
———————-
Liên hệ Luật sư Hôn nhân và Gia đình ANSG
☎ 089 977 99 08 hoặc Hotline 1900 7264
✉ ansglaw@gmail.com
📌 Website: luatsudichuc.com
📌 Website: luatsuhonnhangiadinh.com
📌64 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Đa Kao, Quận 1, TPHCM
Facebook: https://www.facebook.com/Luatsuhonnhanvagiadinh.19007264
Youtube: https://www.youtube.com/@ANSGLAW
Tiktok: https://www.tiktok.com/@ansglaw
