Phép năm là 1 trong những quyền lợi cơ bản của người lao động khi làm việc tại bất kỳ doanh nghiệp, tổ chức hay cơ quan nào.
Điều kiện để được hưởng nghỉ phép năm căn cứ quy định tại Điều 113, Bộ Luật Lao động 2019 thì:
Người lao động làm việc đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì được nghỉ hằng năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động như sau:
a) 12 ngày làm việc đối với người làm công việc trong điều kiện bình thường;
b) 14 ngày làm việc đối với người lao động chưa thành niên, lao động là người khuyết tật, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;
c) 16 ngày làm việc đối với người làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
2. Người lao động làm việc chưa đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hằng năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc.
a) 12 ngày làm việc đối với người làm công việc trong điều kiện bình thường;
b) 14 ngày làm việc đối với người lao động chưa thành niên, lao động là người khuyết tật, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;
c) 16 ngày làm việc đối với người làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
2. Người lao động làm việc chưa đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hằng năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc.
Như vậy:
+ Thứ nhất Người lao động phải có thời gian làm việc từ đủ 12 tháng trở lên, số ngày phép là từ 12 đến 16 ngày tùy điều kiện lao động
+ Thứ hai là đối với trường hợp thời gian làm việc chưa đủ 12 tháng thì số ngày nghỉ phép sẽ được tính tương ứng mỗi tháng làm sẽ được 1 ngày phép.
Cũng căn cứ theo quy định trên, người lao động chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm thì được người sử dụng lao động thanh toán tiền lương cho những ngày chưa nghỉ trong trường hợp do thôi việc, mất việc làm.
Cụ thể, Khoản 3 Điều 67 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định tiền lương làm căn cứ trả cho người lao động những ngày chưa nghỉ như sau:
“Tiền lương làm căn cứ trả cho người lao động những ngày chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm theo khoản 3 Điều 113 của Bộ luật Lao động là tiền lương theo hợp đồng lao động của tháng trước liền kề tháng người lao động thôi việc, bị mất việc làm.”
Khi người lao động nghỉ chưa đủ số ngày phép trong năm thì sẽ có 2 phương thức xử lý số ngày phép tồn đọng như sau:
– Một là, thỏa thuận với chủ doanh nghiệp cộng dồn ngày nghỉ phép còn tồn đọng sang năm tiếp theo. Ví dụ năm 2022 còn dư 5 ngày phép thì cộng gộp 5 ngày đó vào ngày phép của năm 2023.
– Hai là, thỏa thuận quy đổi số ngày phép tồn đọng thành tiền lương. Tiền ngày phép này được tính bằng tiền lương theo hợp đồng lao động của tháng trước liền kề.
