Căn cứ quy định tại Điều 19, Bộ Luật Dân sự 2015 thì Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự.
Các nội dung năng lực pháp luật dân sự được quy định tại điều 17 của luật này bao gồm:
1. Quyền nhân thân không gắn với tài sản và quyền nhân thân gắn với tài sản.
2. Quyền sở hữu, quyền thừa kế và quyền khác đối với tài sản.
3. Quyền tham gia quan hệ dân sự và có nghĩa vụ phát sinh từ quan hệ đó.
Người từ đủ 18 tuổi được xem là người thành niên (theo quy định Điều 20, BLDS 2015), về cơ bản thì người thành niên sẽ có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Tuy nhiên, vẫn có một số ngoại lệ, đó là các trường hợp sau:
- Người từ đủ 18 tuổi bị mất năng lực hành vi dân sự (Điều 22, BLDS 2015)
Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần. Bản thân người bị tâm thần, bị mất năng lực hành vi dân sự không thể tự mình xác lập các giao dịch dân sự mà phải thông qua người đại diện theo pháp luật.
- Người từ đủ 18 tuổi có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (Điều 23, BLDS 2015)
Những người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (trên cơ sở giám định tâm thần, quyết định của tòa án) thì cũng bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
- Người từ đủ 18 tuổi hạn chế năng lực hành vi dân sự (Điều 24, BLDS 2015)
Người nghiện ma túy, nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản của gia đình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án có thể ra quyết định tuyên bố người này là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
- Các quyền dân sự có điều kiện
Một số quyền dân sự đòi hỏi chủ thể thực hiện phải đạt được các điều kiện nhất định. Chẳng hạn đối với quyền kết hôn, không phải cá nhân nào từ đủ 18 tuổi cũng có thể kết hôn. Căn cứ quy định tại Điều 8, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 thì Nam từ đủ 20 tuổi trở lên mới đủ điều kiện để kết hôn.
