Hỏi: Hai vợ chồng tôi đã ly hôn. Chúng tôi có 2 con chung, sau khi ly hôn tôi được quyền nuôi dưỡng hai con còn cô ấy về nhà mẹ đẻ ở. Thời gian sau khi ly hôn, chúng tôi do gặp gỡ nhau cùng chăm sóc con cái nên có sự gắn kết với nhau hơn. Nay chúng tôi muốn làm thủ tục hủy bản án ly hôn mà TAND đã quyết định. Vậy chúng tôi phải làm thủ tục như thế nào?
—————
Trả lời:
Về việc kháng cáo bản án ly hôn
Căn cứ Điều 273 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì khi muốn hủy bản án đã được Tòa sơ thẩm tuyên án có thể chia ra 2 trường hợp:
– Trường hợp kể từ lúc Tòa sơ thẩm tuyên án chưa quá 15 ngày, đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện có quyền kháng cáo bản án sơ thẩm, để yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm giải quyết lại theo thủ tục phúc thẩm. Tuy nhiên cần lưu ý đối với một số trường hợp sau:
+ Đối với đương sự, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khởi kiện không có mặt tại phiên tòa hoặc không có mặt khi tuyên án mà có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo được tính từ ngày họ nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết.
+ Đối với trường hợp đương sự, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khởi kiện đã tham gia phiên tòa nhưng vắng mặt khi Tòa án tuyên án mà không có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo được tính từ ngày tuyên án.
Sau khi nộp đơn kháng cáo, Tòa án sẽ xem xét tính hợp lệ của đơn theo quy định tại Điều 272 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Trường hợp đơn kháng cáo chưa đúng quy định tại Điều 272 của Bộ luật này thì Tòa án cấp sơ thẩm yêu cầu người kháng cáo làm lại hoặc sửa đổi, bổ sung đơn kháng cáo. Còn nếu thuộc một trong các trường hợp như: người kháng cáo không có quyền kháng cáo; người kháng cáo không làm lại đơn kháng cáo hoặc không sửa đổi, bổ sung đơn kháng cáo theo yêu cầu của Tòa án hay trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều 276 của Bộ luật này thì Tòa sẽ trả lại đơn kháng cáo.
Trong trường hợp đơn kháng cáo hợp lệ, thì theo quy định tại Điều 310 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 căn cứ để hủy bản án sơ thẩm, hủy một phần bản án sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm phải thuộc một trong các trường hợp sau:
“Hội đồng xét xử phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm, hủy một phần bản án sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
1. Việc thu thập chứng cứ và chứng minh không theo đúng quy định tại Chương VII của Bộ luật này hoặc chưa được thực hiện đầy đủ mà tại phiên tòa phúc thẩm không thể thực hiện bổ sung được;
2. Thành phần của Hội đồng xét xử sơ thẩm không đúng quy định của Bộ luật này hoặc có vi phạm nghiêm trọng khác về thủ tục tố tụng ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.”
Như vậy nếu như trong trường hợp này, bản án ly hôn đã được tuyên có đủ căn cứ để bị hủy và được xét xử bởi tòa phúc thẩm. Còn nếu không đủ căn cứ để kháng cáo bản án thì bản án ly hôn vẫn còn hiệu lực, như vậy nếu hai bên vẫn muốn tiếp tục quan hệ hôn nhân thì có thể làm thủ tục kết hôn theo quy định của pháp luật hôn nhân gia đình để được pháp luật công nhận và bảo vệ.
Đăng ký kết hôn mới
– Trường hợp kể từ lúc Tòa sơ thẩm ra bản án ly hôn đã quá 15 ngày, thì sẽ xem xét xem có thuộc trường hợp được kháng cáo quá hạn theo Điều 275 Bộ luật Tố tụng dân sự hay không, cụ thể:
“1. Kháng cáo quá thời hạn quy định tại Điều 273 của Bộ luật này là kháng cáo quá hạn. Sau khi nhận được đơn kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp sơ thẩm phải gửi đơn kháng cáo, bản tường trình của người kháng cáo về lý do kháng cáo quá hạn và tài liệu, chứng cứ (nếu có) cho Tòa án cấp phúc thẩm.
2. Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn kháng cáo quá hạn và tài liệu, chứng cứ kèm theo, Tòa án cấp phúc thẩm thành lập Hội đồng gồm ba Thẩm phán để xem xét kháng cáo quá hạn. Phiên họp xem xét kháng cáo quá hạn phải có sự tham gia của đại diện Viện kiểm sát cùng cấp và người kháng cáo quá hạn. Trường hợp người kháng cáo, Kiểm sát viên vắng mặt thì Tòa án vẫn tiến hành phiên họp.
3. Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ có liên quan đến việc kháng cáo quá hạn, ý kiến của người kháng cáo quá hạn, đại diện Viện kiểm sát tại phiên họp, Hội đồng xét kháng cáo quá hạn quyết định theo đa số về việc chấp nhận hoặc không chấp nhận việc kháng cáo quá hạn và phải ghi rõ lý do của việc chấp nhận hoặc không chấp nhận trong quyết định. Tòa án cấp phúc thẩm phải gửi quyết định cho người kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp sơ thẩm và Viện kiểm sát cùng cấp; nếu Tòa án cấp phúc thẩm chấp nhận việc kháng cáo quá hạn thì Tòa án cấp sơ thẩm phải tiến hành các thủ tục do Bộ luật này quy định.”
Nếu không có căn cứ để áp dụng về kháng cáo quá hạn đối với bản án ly hôn sơ thẩm theo quy định tại Điều 275 Bộ luật Tố tụng dân sự thì bản án ly hôn vẫn còn có hiệu lực. Trong trường hợp này, nếu hai bên vẫn muốn tiếp tục quan hệ hôn nhân thì có thể làm thủ tục kết hôn theo quy định của pháp luật hôn nhân gia đình để được pháp luật công nhận và bảo vệ.
