Hai phương thức chia tài sản khi ly hôn

Căn cứ theo khoản 1 Điều 38 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì “Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có quyền thỏa thuận chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung, trừ trường hợp quy định tại Điều 42 của Luật này; nếu không thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.”

Như vậy, hiện nay có 2 phương thức để chia tài sản chung trong hôn nhân, đó là:

– Phân chia tài sản theo sự tự thỏa thuận của hai vợ chồng;

– Phân chia tài sản bằng cách khởi kiện yêu cầu tòa án phân chia.

Đây là phương thức được ưu tiên áp dụng, căn cứ trên sự tự thỏa thuận của hai vợ chồng. Khi ly hôn, hai vợ chồng có thể tự phân chia tài sản với nhau và làm yêu cầu gửi tòa án công nhận sự thỏa thuận đó. Thỏa thuận này phải đảm bảo về mặt hình thức cụ thể là phải được lập thành văn bản, văn bản này công chứng theo yêu cầu của vợ chồng hoặc theo quy định của pháp luật thì mới được pháp luật công nhận.

– Mỗi gia đình có hoàn cảnh khác nhau, người trong cuộc mới hiểu rõ được nội tình, và do đó việc thỏa thuận phân chia của họ cũng nhằm đảm bảo cân bằng quyền lợi của mỗi thành viên;

– Pháp luật tôn trọng và bảo vệ quyền tự định đoạt về tài sản của các cá nhân;

– Việc thỏa thuận được giải quyết trên tinh thần tự nguyện, hòa bình và lịch sự, không làm căng thẳng mối quan hệ hậu ly hôn;

– Xúc tiến việc giải quyết ly hôn diễn ra nhanh chóng và thuận lợi hơn;

– Tiết kiệm chi phí do không phải đóng thêm án phí chia tài sản ly hôn.

– Chỉ trong tình huống hai bên cùng chịu thỏa hiệp thì mới diễn ra được, không thể cưỡng ép sự tự thỏa thuận;

– Một số người do hạn chế về kiến thức pháp luật nên có thể bị chịu thiệt thòi trong việc thỏa thuận chia tài sản, nếu họ không nắm rõ nguyên tắc phân chia tài sản ly hôn.

Trong trường hợp hai bên không thể tự thỏa thuận việc phân chia thì có thể khởi kiện tại tòa án để phân chia tài sản theo pháp luật. Phương thức phân chia tài sản này dựa trên cơ sở một bên vợ/chồng hoặc cả hai bên gửi đơn khởi kiện tại tòa án để yêu cầu phân chia.

Về nguyên tắc, tài sản chung của vợ chồng sẽ được chia đôi cho mỗi bên. Tuy nhiên trong thực tế việc phân chia tài sản thì tòa án có tính đến các yếu tố sau đây:
–  Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
–  Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
– Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
–  Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

– Quyết định của tòa án dựa trên các nguyên tắc của Bộ Luật Dân Sự, Luật Hôn nhân và Gia đình sẽ đảm bảo được tính công bằng, trung lập của kết quả;

– Đảm bảo cân bằng quyền lợi của mỗi bên;

– Thường xảy mâu thuẫn tranh chấp tài sản, khiến mối quan hệ hậu ly hôn trở nên nặng nề hơn;

– Kéo dài thời gian xử lý việc ly hôn;

– Người có yêu cầu khởi kiện phân chia tài sản còn phải cung cấp thêm các bằng chứng, tài liệu chứng minh cho quyền sở hữu tài của mình;

– Phải đóng thêm án phí giải quyết việc phân chia tài sản, mức án phí này dựa trên giá trị của số tài sản được yều chia;