Người mẹ khởi kiện, đề nghị tòa án xác định ai là cha của con mình và phải có nghĩa vụ cấp dưỡng kể từ thời điểm đứa trẻ ra đời.
Trong 7 án lệ vừa được TAND tối cao công bố, án lệ số 62/2023 về thời điểm bắt đầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên trong vụ án tranh chấp về xác định cha cho con, được đánh giá có nhiều điểm mới và mang đậm tính nhân văn.
Khởi kiện để “tìm cha” cho con
Theo nội dung vụ án, chị L.T.D và anh T.V.C tự nguyện chung sống từ năm 2013, có tổ chức đám cưới theo phong tục, tập quán nhưng không đăng ký kết hôn. Tháng 3.2017, do mâu thuẫn, hai bên đề nghị và được TAND H.Lộc Ninh (tỉnh Bình Phước) tuyên bố không công nhận vợ, chồng.
Trong thời gian chung sống, hai người có một con chung là cháu P. (sinh ngày 12.1.2014). Từ khi cháu sinh ra, chị D. một mình nuôi dưỡng.
Tháng 10.2017, chị D. khởi kiện, đề nghị tòa án xác định cháu P. là con của chị và anh C.; đồng thời buộc anh C. cấp dưỡng nuôi con mỗi tháng 1,5 triệu đồng, kể từ khi cháu sinh ra cho tới đủ 18 tuổi.
Tháng 11.2017, TAND H.Lộc Ninh xét xử sơ thẩm. Tại tòa, anh C. thừa nhận cháu P. là con của mình và chị D.; do mâu thuẫn trầm trọng nên chị không cho anh nhận con và khai sinh lấy họ theo họ mẹ.
Về vấn đề cấp dưỡng, anh C. nói mức chị D. yêu cầu là quá cao. Anh chỉ đồng ý chu cấp cho cháu P. 1,3 triệu đồng/tháng, tính từ tháng 11.2017 (thời điểm xét xử) chứ không phải từ khi cháu sinh ra.
HĐXX sơ thẩm sau đó quyết định công nhận cháu P. là con ruột của anh C., chị D. và giao cháu cho chị D. tiếp tục nuôi dưỡng; buộc anh C. cấp dưỡng cho con 1,5 triệu đồng/tháng, tính từ tháng 10.2017 (ngày chị D. làm đơn khởi kiện) đến khi cháu đủ 18 tuổi.
Không đồng tình, chị D. kháng cáo vì cho rằng thời điểm cấp dưỡng phải tính từ lúc cháu P. ra đời. Anh C. cũng kháng cáo vì muốn giảm mức cấp dưỡng xuống 1 triệu đồng/tháng, đồng thời muốn nhận cháu P. về nuôi mà không cần chị D. cấp dưỡng.
Tháng 3.2018, TAND tỉnh Bình Phước mở phiên phúc thẩm. HĐXX nhận thấy việc để cháu P. tiếp tục sống với mẹ là phù hợp, mức cấp dưỡng 1,5 triệu đồng/tháng cũng là hợp lý so với thu nhập của anh C.
Ngoài ra, luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ với con chưa thành niên phát sinh từ khi người con được sinh ra. Từ khi cháu P. ra đời đến tháng 10.2017, chị D. một mình chăm sóc, chi trả các chi phí nuôi con. Tòa sơ thẩm bỏ qua giai đoạn này là ảnh hưởng đến quyền lợi của chị.
Vì vậy, HĐXX phúc thẩm quyết định sửa một phần bản án sơ thẩm, buộc anh C. hoàn trả 1/2 chi phí nuôi dưỡng cháu P. trong khoảng thời gian nêu trên cho chị D., tương ứng 42 triệu đồng.
Bảo vệ quyền lợi của người mẹ nuôi con một mình
Trao đổi với Thanh Niên, GS – TS Đỗ Văn Đại, thành viên Hội đồng Tư vấn án lệ, cũng là người trực tiếp đề xuất án lệ số 62/2023, nhận định đây là án lệ có nhiều nội dung mới và mang tính nhân văn.
Ông cho biết, trước khi án lệ này được thông qua, từng có quan điểm khác được đưa vào dự thảo án lệ, đó là công nhận thời điểm cấp dưỡng từ thời điểm tòa án xác định ai là cha của đứa trẻ chứ không phải từ lúc đứa trẻ sinh ra. Nhưng cuối cùng, quan điểm của ông được chấp nhận như trong án lệ đã nêu.
Nguồn: Báo Thanh Niên
