Hỏi: Tôi chung sống như vợ chồng với một người phụ nữ từ năm 2016, hai bên gia đình đều biết và chấp nhận. Chúng tôi có 2 con, một cháu 36 tháng tuổi một cháu 6 tuổi. Bây giờ tôi thấy cuộc sống không hợp nhau nên chia tay, tôi muốn nuôi cháu lớn bởi mẹ của con tôi cũng không có việc làm ổn định nhưng khi tôi đề cập quyền được nuôi con thì dứt khoát không cho tôi được quyền nuôi con với đủ lý do. Xét về điều kiện và hoàn cảnh thì việc nuôi 2 đứa trẻ là quá sức với mẹ của 2 con tôi. Xin hỏi tôi có được quyền nuôi dưỡng con hay không và thủ tục sẽ được thực hiện như thế nào?
—————
Trả lời:
Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 14 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn như sau:
“Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.”
Thêm vào đó theo Điều 15 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì:
“Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.”
Theo đó, nam nữ sống chung như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, pháp luật không công nhận quan hệ hôn nhân và không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Tuy nhiên, nếu có con chung, pháp luật vẫn thừa nhận và quyền nghĩa vụ của cha mẹ đối với con ngoài hôn nhân cũng được xác định như nghĩa vụ của cha mẹ đối với con được sinh ra trong thời kỳ hôn nhân. Trường hợp có tranh chấp về việc nuôi con chung dù không đăng ký kết hôn vẫn được giải quyết theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014.
Căn cứ quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con cái sau khi ly hôn thì:
“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Với trường hợp của bạn, bạn và mẹ của bé cần thỏa thuận với nhau về người trực tiếp nuôi con sau khi không còn chung sống như vợ chồng. Trường hợp không thỏa thuận được, bạn có quyền yêu cầu tòa án có thẩm quyền giải quyết, Tòa án sẽ quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ trên quyền lợi về mọi mặt của con. Ngoài ra, dù tự thỏa thuận về việc nuôi con hay yêu cầu Tòa án giải quyết, bạn cũng cần lưu ý một số quyền và nghĩa vụ cơ bản của cha mẹ đối với con chung sau khi không còn chung sống như vợ chồng sau:
– Người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi dưỡng, có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con và không được lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
– Người trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
– Khi hoàn cảnh thay đổi, vì quyền lợi của đứa trẻ và/hoặc có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức có thẩm quyền, tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con hay hạn chế quyền của cha mẹ đối với con chưa thành niên.
——————-
Liên hệ Luật sư Hôn nhân và Gia đình ANSG Law
089 977 99 08 hoặc Hotline 1900 7264
ansglaw@gmail.com
64 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Đa Kao, Quận 1, TP HCM
